میدیاکانی ئێران ڕۆژی شەممە ڕایانگەیاند، ئێران ڕەخنەی توندی لە ڕافائیل گرۆسی، سەرۆکی ڕێکخراوی چاودێری ئەتۆمی نەتەوە یەکگرتووەکان گرت، دوای ئەوەی ئاژانسەکە نیگەرانییەکانی لەبارەی گۆڕانکارییە نهێنییەکانی کەرەستەی کارگەی پیتاندنی یۆرانیۆمی فۆردۆی وڵاتەکەی خستەڕوو.

ئەو ڕەخنانەی گرۆسی دوای ئەوە دێت کە بەڕێوەبەری گشتیی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی ڕایگەیاندبوو کە بەنیازە لە مانگی دوودا سەردانی تاران بکات بۆ دانوستانەکان سەبارەت بە هاندانی تاران بۆ زیادکردنی هاوکارییەکان لەسەر چالاکییەکانی، ئەمەش لە کاتێکدایە کە دانوستانەکانی وەستان بۆ زیندووکردنەوەی ڕێککەوتنێکی گرنگ سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران.

ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی لە ڕاپۆرتێکی نهێنیدا کە ڕۆژی چوارشەممە لەلایەن ئاژانسی فرانس پرێسەوە بینراوە، ڕایگەیاندووە، ئێران بە شێوەیەکی بەرچاو دەستکاری پەیوەندی نێوان دوو پۆلی سەنتەرفیوجی پیتاندنی یۆرانیۆمی کردووە بۆ تا 60 لەسەد لە وێستگەی پیتاندنی سووتەمەنی فۆردۆ (FFEP)، بەبێ ئەوەی پێشوەختە ئاگاداری بکاتەوە.

دواتر ئێران وتی پشکنەرێک "بە بێ ئاگاداری" گۆڕانکارییەکانی ڕاگەیاندووە، هەروەها گرۆسی ڕاپۆرتەکەی بڵاوکردووەتەوە سەرەڕای چارەسەرکردنی بابەتەکە، وەڵامێک کە ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی ڕەخنەیان لێگرت و بە "ناتەواو" ناویان برد.

محەممەد ئیسلامی، سەرۆکی ڕێکخراوی وزەی ئەتۆمی ئێران لە زاری ئاژانسی هەواڵی دەوڵەتی ئیرنا بڵاویکردەوە، "نامەیەکمان داوە بەو ئاژانسە کە پشکنەرێک هەڵەی کردووە و ڕاپۆرتێکی هەڵەی داوە".

ئاماژەی بەوەشکردووە، "بەڵام دیسانەوە بەڕێوەبەری گشتی دەزگاکە ئەم بابەتەی بۆ میدیاکان بڵاوکردەوە" و بە ڕەفتارێکی "ناپیشەیی و قبوڵنەکراو" ناوی برد.

"هیوادارین ئەم کارە بەردەوام نەبێت، چونکە ئەمە قبوڵکراو نییە بۆ ناوبانگی ئەو و دەزگاکە."

ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی ڕایگەیاندبوو کە لە کاتی پشکنینی ڕانەگەیەندراوی فۆردۆ لە ٢١ی مانگی یەکدا دۆزیویەتیەوە "دوو شلەی سەنتەرفیوجی IR-6 بە شێوەیەک بەیەکەوە گرێدراون کە جیاوازییەکی بەرچاوی لەگەڵ شێوازی کارکردنی ئێران بۆ دەزگاکە ڕاگەیاندووە".

لە ڕاپۆرتەکەدا بۆ وڵاتانی ئەندام ئاماژەی بەوەشکردووە، لە کۆتایی ساڵی ڕابردووەوە ئەو دوو شلەمەنییە بۆ بەرهەمهێنانی یۆرانیۆمی پیتێنراو تا 60% بەکارهێنراون.

لە ڕاپۆرتەکەدا، گرۆسی نیگەرانی خۆی دەربڕی لەوەی ئێران "گۆڕانکارییەکی بەرچاوی لە زانیارییەکانی دیزاینی FFEP لە پێوەندی لەگەڵ بەرهەمهێنانی یۆرانیۆمی پیتێنراوی بەرزدا جێبەجێکردووە بەبێ ئەوەی پێشوەختە ئاژانسەکە ئاگادار بکاتەوە".

گرۆسی لە 24ی مانگی یەکدا بە پەرلەمانی ئەوروپای ڕاگەیاندووە کە بەنیازە لەم مانگەدا سەردانی تاران بکات "بۆ گفتوگۆیەکی سیاسی زۆر پێویست لەگەڵ ئێران".

سەرۆکی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ناوۆکی ئاماژەی بە " چەقبەستوویی گەورەی ڕێککەوتنی ئەتۆمی ئێران کرد" کە بە فەرمی بە پلانی هەمەلایەنەی هاوبەشی کارکردن ناسراوە.

ئەو ڕێککەوتنە لەگەڵ زلهێزەکانی جیهان دوای کشانەوەی ئەمریکا لە ساڵی 2018 لە سەردەمی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی پێشووی جیهاندا ڕاگیراوە.

سەرچاوە/ فرانس پرێس