لە ڕەوشی ئێستای وڵاتێکی وەک عێراقدا، گرنگ نییە کێ چ پۆستێک بەدەست دەهێنێت، بەڵکو وەک عێراقییەکان خۆیان دەڵێن "گرنگ ئەوەیە چی لە توانادا دەبێت بیکات بۆ ئێستا و بۆ ئایندەی وڵاتەکە."
ئەو تێرۆریستانەی ئەلقاعیدە، پێشتر لە ئەمەریکا بوون و سودیان لە دەرفەتە کراوەکانی ناو ئەمەریکا بینی و ژمارەیەکیان وەک خۆ ئامادەکردن بۆ ئەو هێرشانە کە نزیکەی 3 هەزار کەسیان لە ناو خاکی ئەمەریکادا کوشت، چووبوونە خولی تایبەتی فڕۆکەوانییەوە.
سەرۆک بایدن، لە یەکەم وتاریدا دوابەدوای کشانەوەی تەواوی سەربازەکانی ئەمەریکا لە ئەفغانستان، جەختی کردەوە لەوەی تەنها دوو بژاردەی هەبوون بەر لە بڕیارەکەی، یەکەمیان کشانەوەی تەواوەتی بووە و دووهەمیشیان درێژەدان بووە بەو شەڕەی 20 ساڵی خایاند.
هەندێک لە سەرچاوەکانی هەواڵ لە بەغداوە بە ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆش ئاماژە بە هەندێک لێدوانی موقتەدا ئەلسەدر دەکەن و وەک دەڵێن جۆرێکە لە ئاگاهیدان بە لایەنە سیاسییەکانی وڵاتەکە.
تاڵیبان لە مانگی پێنجەوە برەویدا بە شاڵاوەکانی بۆسەر پارێزگاکانی وڵاتەکە و هەموو ڕۆژێکیش دەستکەوتی زیاتری هەبووە لەو شەڕانەدا و جێ پێی خۆیی قایمتر دەکرد لە پایتەختی پارێزگاکاندا.
موسا باباخانی، ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی حزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران بووە و وەک هاوڕێکانیشی باسی دەکەن؛ کەسێکی چالاک و زیرەک و وردبین بووە لە ئەرکەکانیدا و بەوپێیەی خەڵکی شاری کرماشان بووە، توانیویەتی لە زێدی خۆیی و ناوچەی ئیلام تۆڕێکی گەورەی پەیوەندی و چالاکی دروست بکات.
خواستی داگیرکردن و دەستبەسەرداگرتنی شەنگال و ناوچەکانی تری زێدی ئێزدییەکان، مێژوویەکی کۆنی هەیە. عەباسییەکان، سوڵتانەکانی ئیمپراتۆریەتی عوسمانلی چەندان هێرشی خۆیان کردۆتە سەر زێدی ئێزدییەکان و زیانی گەورەی گیانی و ئابوریشیان لە دانیشتوانی ئێزدی و ئاینەکانی تریش داوە.
لەگەڵ ئەوەشدا کە دۆسێی سەربازەکانی ئەمەریکا لە عێراق تەوەری سەرەکی کۆبوونەوەکە بووە، بەڵام دۆسێی هەڵبژاردن لە عێراقیش تەوەرێکی گرنگ بوو، کە کۆشکی سپی و وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکاش بە بایەخێکی زۆرەوە باس لەو هەڵبژاردنە چاوەڕوانکراوەی مانگی 10ی عێراقییەکان دەکەن.
لە نێوەندی ئامادەکارییەکاندا بۆ ئەم هەڵبژاردنە، موقتەدا ئەلسەدر، سەرۆکی سەدرییەکان و مەلای ڕادیکاڵی شیعە ئاینزا، بڕیاری کشانەوە دەدات لە پرۆسەی سیاسی عێراقدا و دەشڵێت بەشداریش ناکات لە هەڵبژاردنەکەی وڵاتەکەیدا.
زۆرێک لە شیکەرەوەی سیاسی دەڵێن دەسەڵاتدارانی تورکیا و پارتی داد و گەشەپێدانی وڵاتەکە و ڕەجەب تەیب ئەردۆغانیش هەلومەرجەکانی پاش کودەتاکەیان قۆزتۆتەوە بۆ لێدانی نەیارەکانیان و بەتایبەتیش لایەنگران و هاوسۆزانی بزووتنەوەکەی فەتحوڵا گولەن.
توندوتیژی جێندەری یەکێک لەو مەترسیانەیە لە جیهاندا کە دەبێتە هۆی گیان لەدەستدانی ژنان.
زۆر جار دەگوترێت هاوپەیمانە ڕۆژئاواییەکانی تورکیا چرای سەوزیان بۆ ئەم وڵاتە دۆستەی خۆیان هەڵکردووە، لە کاتێکدا کەم نین ئەو کێشانەی تورکیا لەگەڵ هاوپەیمانێتی ناتۆ و لەگەڵ ئەمەریکادا هەیەتی.
زیاتر نیشـان بده
