Accessibility links

ساڵێـکی پـڕبایه‌خ له‌ شه‌ڕی دژه‌ تێرۆرزمدا


ڕێکخه‌ر بۆ ئافیسی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ تێرۆریزم له‌ وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مه‌ریکا دانیه‌ل بێنجامن کوتی، ساڵی 2011 ساڵێکی له‌ ڕاده‌به‌ده‌ر به‌رچاو له‌ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ له‌ گه‌ڵ تێرۆریزمدا بوو.
به‌ڕێز بێنجامن کوتی، "بێجگه‌ له‌ مه‌رگی ئۆساما بن لادن و ژماره‌یه‌کی تری هۆکارانی ئه‌لقاعیده‌، ئێمه‌ ملیۆنهاڤڵاتی له‌ سه‌رانسه‌ری خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاستمان دیت به‌ بێ هیچ پشت به‌ستنێک به‌ ڕوانگه‌ی ئاگر هه‌لایسێنانه‌ی ئه‌لقاعیده‌ داوا گشتیه‌کانی ئاشتیانه‌یان بۆ گۆڕان به‌ره‌وپێش برد. ئه‌مه‌ ئه‌و ئێدعایه‌ له‌ مێژێنه‌ی گرووپه‌که‌ی شکست پێدا که‌ گۆڕان له‌ ئه‌م هه‌ریمه‌دا ته‌نیا له‌ ڕێگای توندو تیژییه‌وه‌ ده‌کرێت."
له‌ وتاری بۆ پێشکه‌شکردنی ڕاپورتانی وڵات له‌ سه‌ر تێڕۆریزم، به‌ڕێز بێنجامن هوشداری دا که‌ ئه‌گه‌رچی ئه‌لقاعیده‌ به‌ره‌و لاوازی ده‌چێت، ده‌ستکیسانی به‌ره‌و به‌هێزبوون ده‌چن. گرووپه‌کانی وه‌ک ئه‌لقاعیده‌ له‌ دوڕگه‌ی عه‌ڕه‌بی که‌ له‌ یه‌مه‌ن چالاکی به‌ڕێوه‌ده‌به‌ن، ئه‌لقاعیده‌ له‌ مه‌غریبی ئیسلامی له‌ ساحل، و ئه‌لشه‌باب له‌ شاخه‌ی ئافریکا هیشتا هه‌ڕه‌شه‌یه‌کی به‌رچاو ده‌نوێنن. بوکو حه‌رام، له‌ حاڵێکدا ده‌ستکیسێکی سه‌ره‌کی ئه‌لقاعیده‌ نیه‌، هیرشه‌کانی به‌ڕبڵاوی له‌ نه‌یجریا ده‌ست پێکردوه‌، ئاماژه‌ به‌ مه‌زنی خوازی و تواناییان بۆ هیرشه‌ کردنه‌ سه‌ر ده‌ره‌وه‌ی نه‌یجریا ده‌که‌ن.
له‌ خۆرهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست، حه‌ماس و حیزب ئه‌للا درێژه‌یان به‌ ڕۆڵی ناسه‌قامگیرکردن دا. حیزب ئه‌للا له‌ سه‌ر به‌کارهێنانی زۆر و هه‌ڕه‌شان بۆ تۆقاندنی خه‌ڵکی لوبنان به‌رده‌ام بوو، له‌ حاڵێکدا حه‌ماس کۆنتڕۆلی غه‌زه‌ی کرد، شوێنێک درێژه‌ی به‌ کۆکردنه‌وه‌ی چه‌کان دا که‌ هه‌ڕه‌شه‌یه‌کی جیدی بۆ سه‌ر سه‌قامگیری هه‌ریمه‌که‌ نیشان ده‌ده‌ن. له‌شکری ئه‌ته‌یبه‌، ئه‌حریکه‌ ئه‌تالبیانی پاکستان و تۆڕی حه‌قانی به‌رپرسیار بو ژماره‌یه‌کی به‌رچاو له‌ هێرشه‌کانی خوێناوی له‌ باشوری ئاسیا بوون.
ساڵی 2011 که‌مترین هێرشه‌کانی تێڕۆریستی به‌ خۆیه‌وه‌ دێت که‌ له‌ وه‌تا ساڵی 2005 زایینی یه‌وه‌ ڕه‌وتی دابه‌زینی ده‌ستی پێکرد، به‌شێکی له‌ به‌ر دابه‌زینی 14 له‌ سه‌دی له‌ ئه‌فغانستان و 16 له‌ سه‌د له‌ عێڕاقێیه‌. به‌رێز بنێجامن کوتی، به‌ له‌ به‌رچاو گرتنی ئه‌مه‌، گه‌وره‌ترین ژماره‌ی هێرشه‌کانی ڕاپۆرتکراو له‌ باشوری ئاسیا و خۆرهه‌ڵاتی نزیک ڕوویان دا. به‌ڕێزیان ئاماژه‌ی پێدا " زۆربه‌ی هیرشه‌کان له‌ سێ وڵاتان – ئه‌فغانستان، عێڕاق، و پاکستان ڕوویان دا که‌ پێکه‌وه‌ 85 له‌ سه‌دی هێرشه‌کان له‌ ئه‌و هه‌ریمانه‌ و نزیکه‌ی 64 له‌ سه‌دی هیرشه‌کانی سه‌رانسه‌ری جیهاندا له‌ خۆ ده‌گرن.
2011 ده‌بێته‌ حه‌وت ساڵ له‌ دابه‌زینی هێرشه‌کانی تێڕۆریستی. به‌ڵام ڕاستی ڕوون ئه‌وه‌یه‌ که‌ پاره‌که‌، 10،283 هیرشی تێڕۆریستی 34،990 که‌سانی 70 وڵاتانیان کوشت یان بریندار کرد. نیوه‌ی زیاتری کوژراوان موسوڵمان بوون. و به‌شی هه‌ره‌زۆری ئه‌وان به‌ هۆی توندڕه‌وانی ئیسلامی کوژران.
ویلایه‌ته‌یه‌کگرتوه‌کانی ئه‌مه‌ریکا له‌ گه‌ڵ لایه‌نه‌کانی هاوبه‌شی درێژه‌ به‌ خه‌بات له‌دژی ئه‌م تێڕۆره‌ ده‌دات.
XS
SM
MD
LG