وڵاتی سوید بڕیاری ناردنهوهی نزیکهی 6 ههزار پهنابهری عێراقی داوه بهپێی وهک دهگوترێت بڕیارێکی یاسایی.
ڕهوشی سیاسی و ئاسایشی و ئابوری عێراق بهشێکن لهو فاکتهرانهی وایکردووه خهڵک له عێراق بڕیاری جێهێشتنی وڵاتهکه بدات و بهشوێن دهرفهتێکی باشتری ژیاندا بگهڕێت له وڵاتانی تردا.
وڵاتی سوید یهکێکه لهو وڵاتانهی زۆرێک له کۆچبهران ڕووی تێدهکهن. بهڵام لهم چهند ساڵهی ڕابردوودا پرۆسهی پهسهندکردنی دۆسێی کۆچبهران له سوید و له زۆرێک له وڵاتانی تری ئهوروپاییدا سهخت بووه به بهراورد لهگهڵ پێشتردا بههۆی ڕهوشی ناوخۆیی ئهو وڵاتانه و کاریگهری و فاکتهره جیهانیهکانی ترهوه.
تایبهت به کۆچبهرانی عێراقی ئهگهر پێشتر، ڕاکردن له ڕژێمه دیکتاتۆریهکهی سهدام حسێن وهک هۆکارێک دهبینرا بۆ دانی مافی پهنابهرێتی، بهڵام ئێستا وهک زۆرێک له دهسهڵاتدارانی ئهوروپایی جهختی لێدهکهنهوه ڕهوشی عێراق ڕوو له ئارامی و سهقامگیریه و وهک دهشڵێن ڕهواییهکی یاسایی نییه بۆ ئهوانهی له پاش ساڵی 2003 وه عێراق جێدههێڵن.
لیقاء مههدی وهردی، سهرۆکی کۆمیتهی کۆچبهران و ئاوارهکان له پهرلهمانی عێراق ئیدانهی ئهو بڕیارهی سویدیهکان دهکات بۆ ناردنهوهی نزیکهی شهش ههزار پهنابهری عێراقی و دهشڵێت دووره له ههموو پرهنسیپێکی مافهکانی مرۆڤهوه.
سهرۆکی کۆمیتهی کۆچبهران و ئاوارهکان له پهرلهمانی عێراق دهڵێت ئهو بڕیارهی وڵاتی سوید پێچهوانهی بهندهکانی مافی مرۆڤه له ڕوانگهی چۆنیهتی بهزۆر ناردنهوهیان و چۆنیهتی پێڕاگهیاندنیان یانیش هێشتنهوهیان لهناو فڕۆکهخانهکاندا، ههربۆیه وهک پهرلهمانی عێراق ئهو بڕیارهی وڵاتی سوید ڕهتکراوهتهوه و ههر له پهرلهمانیشهوه داوای دهستکاریکردنی یاداشتی لێکتێگهیشتن له نێوان سوید و عێراقدا کراوه كه يهكێک له بهندهکانی ڕێگه گرتنه له ناردنهوهی بهزۆری پهنابهران له سویدهوه.
لیقاء وهردی ڕهخنهش له حکومهتی عێراق دهگرێت بۆ ئهو ههڵوێستانهی لهسهر دۆسێی پهنابهرانی عێراق ههیهتی.
دهڵێت حکومهتی عێراق به بهرپرس دهزانێت لهو ڕهههندهوهی وێناکردنێکی نادروستی گواستۆتهوه بهوهی وڵاتهکه ئامادهیه بۆ پێشوازیکردن له کۆچبهران و پهنابهرانی عێراقی لهدهمێکدا که هێشتاش نهتوانراوه تهنانهت دهرفهتی کارکردن و شوێنی نیشتهجێبوون دابین بکرێن بۆ ئهو خهڵکهی دهنێردرێنهوه. وه دهشڵێت وهک پهرلهمان ئهو جۆره ڕاگهیاندنانه ڕهتکراونهتهوه و ئێستاش تۆپهکه له مهیدانی حکومهتی عێراقدایه بۆ ڕێزگرتن له مافی ئهو وڵاتیه عێراقیانهی که ڕۆژێک له ڕۆژان داوای مافی پهنابهرێتیان کردووه له یهکێک له وڵاتانی جیهاندا. وه دهشڵێت ئهوه ئهرکی حکومهتی عێراقه ههر هیچ نهبێت بهشێک له پێداویستیهکانی ژیان بۆ ئهو خهڵکه دابین بکات ئهوجا بانگهشه بۆ پێشوازیلێکردنیان ڕابگهیهنێت.
پێشتر حکومهتی عیراق ئاماژهی بهوهکردووه پشتیوانی لهو پهنابهرانه دهکات که به خواستی خۆیان له وڵاتانی عهرهبی یان بیانی دهگهڕێنهوه، بهڵام داواشی له وڵاتانی ئهوروپا کردووه به تایبهتیش له سوید که بڕیاری بهزۆر ناردنهوهی پهنابهرانی عێراق دوابخات .
لیقاء وهردی دهڵێت وهک پهرلهمانی عێراق ژمارهیهک بڕیاری پهرلهمانی ئاڕاستهی حکومهتی عێراق کراوه ، بهڵام حکومهتی نێوهندی هیچ ههنگاوێکی نهناوه بۆ چارهسهرکردنی ئهم ڕهوشهی پهنابهران و به تایبهتیش ئهو دهستکاریکردنهی که پێویسته له یاداشتنامهی لێکتێگهیشتندا بکرێت که وڵاتی سوید پێشێلکاری تیادا کردووه.
دهسهڵاتدارانی وڵاتی سوید گوتوویانه که گێڕانهوهی پهنابهره عێراقیهکان بهپێی بڕیارێکی یاساییه وه حکومهتی سوید ناتوانێت دهستوهربداته ئهو دۆسێیه.
خانم وهردی دهڵێت هیچ گرفتێکی لهگهڵ ئهو ڕاگهیاندنهی سویدیهکاندا نییه، هێندهی ئهوهی مافهکانی پهنابهران پێشێلنهکرێن.
خانم وهردی دهڵێت پێویسته ئامادهکاری پێشوهخت ههبێت و بهرنامهو پلانی گونجاو ههبن بۆ ئهوانهی مافی پهنابهرێتییان نادرێتێ ، که پێویسته تهنانهت بڕی پارهشیان بۆ دیار بکرێت و دهشڵێت کێشهکه لهوهدایه ئهو جۆره سهر و سهودایهی وڵاتی سوید لهگهڵ ئهو پهنابهره عێراقیانهدا دهیکات ڕهفتارێکی نامرۆڤانهیه.
له لێدوانێکدا بۆ دهزگاکانی ڕاگهیاند دیندار دۆسکی، وهزیری کۆچ و کۆچبهری عێراق گوتوویهتی خواستی ههیه سهردانی وڵاتی سوید بکات بهمهبهستی وتووێژکردن لهگهڵ دهسهڵاتدارانی سویددا.
ههروهها ئاماژهی بهوهشکردووه هیواداره بگاته چارهسهریهک لهگهڵ ئهو وڵاتانهی پهنابهرێتیدان به عێراقیهکان ڕهتدهکهنهوه و وهک دهڵێت چارهسهریش لهوهدایه یان ئهوهتا به خواستی خۆیان بگهڕێنهوه یانیش له وڵاتی سێههمدا جێگیر بکرێن.
ڕهوشی سیاسی و ئاسایشی و ئابوری عێراق بهشێکن لهو فاکتهرانهی وایکردووه خهڵک له عێراق بڕیاری جێهێشتنی وڵاتهکه بدات و بهشوێن دهرفهتێکی باشتری ژیاندا بگهڕێت له وڵاتانی تردا.
وڵاتی سوید یهکێکه لهو وڵاتانهی زۆرێک له کۆچبهران ڕووی تێدهکهن. بهڵام لهم چهند ساڵهی ڕابردوودا پرۆسهی پهسهندکردنی دۆسێی کۆچبهران له سوید و له زۆرێک له وڵاتانی تری ئهوروپاییدا سهخت بووه به بهراورد لهگهڵ پێشتردا بههۆی ڕهوشی ناوخۆیی ئهو وڵاتانه و کاریگهری و فاکتهره جیهانیهکانی ترهوه.
تایبهت به کۆچبهرانی عێراقی ئهگهر پێشتر، ڕاکردن له ڕژێمه دیکتاتۆریهکهی سهدام حسێن وهک هۆکارێک دهبینرا بۆ دانی مافی پهنابهرێتی، بهڵام ئێستا وهک زۆرێک له دهسهڵاتدارانی ئهوروپایی جهختی لێدهکهنهوه ڕهوشی عێراق ڕوو له ئارامی و سهقامگیریه و وهک دهشڵێن ڕهواییهکی یاسایی نییه بۆ ئهوانهی له پاش ساڵی 2003 وه عێراق جێدههێڵن.
لیقاء مههدی وهردی، سهرۆکی کۆمیتهی کۆچبهران و ئاوارهکان له پهرلهمانی عێراق ئیدانهی ئهو بڕیارهی سویدیهکان دهکات بۆ ناردنهوهی نزیکهی شهش ههزار پهنابهری عێراقی و دهشڵێت دووره له ههموو پرهنسیپێکی مافهکانی مرۆڤهوه.
سهرۆکی کۆمیتهی کۆچبهران و ئاوارهکان له پهرلهمانی عێراق دهڵێت ئهو بڕیارهی وڵاتی سوید پێچهوانهی بهندهکانی مافی مرۆڤه له ڕوانگهی چۆنیهتی بهزۆر ناردنهوهیان و چۆنیهتی پێڕاگهیاندنیان یانیش هێشتنهوهیان لهناو فڕۆکهخانهکاندا، ههربۆیه وهک پهرلهمانی عێراق ئهو بڕیارهی وڵاتی سوید ڕهتکراوهتهوه و ههر له پهرلهمانیشهوه داوای دهستکاریکردنی یاداشتی لێکتێگهیشتن له نێوان سوید و عێراقدا کراوه كه يهكێک له بهندهکانی ڕێگه گرتنه له ناردنهوهی بهزۆری پهنابهران له سویدهوه.
لیقاء وهردی ڕهخنهش له حکومهتی عێراق دهگرێت بۆ ئهو ههڵوێستانهی لهسهر دۆسێی پهنابهرانی عێراق ههیهتی.
دهڵێت حکومهتی عێراق به بهرپرس دهزانێت لهو ڕهههندهوهی وێناکردنێکی نادروستی گواستۆتهوه بهوهی وڵاتهکه ئامادهیه بۆ پێشوازیکردن له کۆچبهران و پهنابهرانی عێراقی لهدهمێکدا که هێشتاش نهتوانراوه تهنانهت دهرفهتی کارکردن و شوێنی نیشتهجێبوون دابین بکرێن بۆ ئهو خهڵکهی دهنێردرێنهوه. وه دهشڵێت وهک پهرلهمان ئهو جۆره ڕاگهیاندنانه ڕهتکراونهتهوه و ئێستاش تۆپهکه له مهیدانی حکومهتی عێراقدایه بۆ ڕێزگرتن له مافی ئهو وڵاتیه عێراقیانهی که ڕۆژێک له ڕۆژان داوای مافی پهنابهرێتیان کردووه له یهکێک له وڵاتانی جیهاندا. وه دهشڵێت ئهوه ئهرکی حکومهتی عێراقه ههر هیچ نهبێت بهشێک له پێداویستیهکانی ژیان بۆ ئهو خهڵکه دابین بکات ئهوجا بانگهشه بۆ پێشوازیلێکردنیان ڕابگهیهنێت.
پێشتر حکومهتی عیراق ئاماژهی بهوهکردووه پشتیوانی لهو پهنابهرانه دهکات که به خواستی خۆیان له وڵاتانی عهرهبی یان بیانی دهگهڕێنهوه، بهڵام داواشی له وڵاتانی ئهوروپا کردووه به تایبهتیش له سوید که بڕیاری بهزۆر ناردنهوهی پهنابهرانی عێراق دوابخات .
لیقاء وهردی دهڵێت وهک پهرلهمانی عێراق ژمارهیهک بڕیاری پهرلهمانی ئاڕاستهی حکومهتی عێراق کراوه ، بهڵام حکومهتی نێوهندی هیچ ههنگاوێکی نهناوه بۆ چارهسهرکردنی ئهم ڕهوشهی پهنابهران و به تایبهتیش ئهو دهستکاریکردنهی که پێویسته له یاداشتنامهی لێکتێگهیشتندا بکرێت که وڵاتی سوید پێشێلکاری تیادا کردووه.
دهسهڵاتدارانی وڵاتی سوید گوتوویانه که گێڕانهوهی پهنابهره عێراقیهکان بهپێی بڕیارێکی یاساییه وه حکومهتی سوید ناتوانێت دهستوهربداته ئهو دۆسێیه.
خانم وهردی دهڵێت هیچ گرفتێکی لهگهڵ ئهو ڕاگهیاندنهی سویدیهکاندا نییه، هێندهی ئهوهی مافهکانی پهنابهران پێشێلنهکرێن.
خانم وهردی دهڵێت پێویسته ئامادهکاری پێشوهخت ههبێت و بهرنامهو پلانی گونجاو ههبن بۆ ئهوانهی مافی پهنابهرێتییان نادرێتێ ، که پێویسته تهنانهت بڕی پارهشیان بۆ دیار بکرێت و دهشڵێت کێشهکه لهوهدایه ئهو جۆره سهر و سهودایهی وڵاتی سوید لهگهڵ ئهو پهنابهره عێراقیانهدا دهیکات ڕهفتارێکی نامرۆڤانهیه.
له لێدوانێکدا بۆ دهزگاکانی ڕاگهیاند دیندار دۆسکی، وهزیری کۆچ و کۆچبهری عێراق گوتوویهتی خواستی ههیه سهردانی وڵاتی سوید بکات بهمهبهستی وتووێژکردن لهگهڵ دهسهڵاتدارانی سویددا.
ههروهها ئاماژهی بهوهشکردووه هیواداره بگاته چارهسهریهک لهگهڵ ئهو وڵاتانهی پهنابهرێتیدان به عێراقیهکان ڕهتدهکهنهوه و وهک دهڵێت چارهسهریش لهوهدایه یان ئهوهتا به خواستی خۆیان بگهڕێنهوه یانیش له وڵاتی سێههمدا جێگیر بکرێن.