وڵاتانی ڕۆژئاوا له ههوڵی چارهسهرکردنێکی ئاشتیانهی قهیرانی نیمچه دوڕگهی کریمهن له ئۆکرانیا.
ولیام ههیگ، وهزیری دهرهوهی بهریتانیا دهڵێت وڵاتهکهی و ئهمریکاش ههموو ڕێگهیهکی دیپلۆماتی دهگرنه بهر تا کاربهدهستانی ڕوسیا و ئۆکرانیا بگهیهنن به یهک.
ڕوسیا بهشداری لهو کۆبوونهوهی ئهمڕۆی پاریسدا نهکردووه که له نێوان وهزیرانی دهرهوهی بهریتانیا و ئهمریکا و ئۆکرانیا کرا . ئهم وڵاتانه به دهستهی ڕێکهوتنی بودابست ناسراون.
به پێی پهیماننامهی بۆدابست که له سهرهتای ساڵانی نهوهتهکان مۆرکراوه، ئهمریکا و بهریتانیا و ڕوسیا ڕێکهوتوون لهسهر پاراستنی سهروهری ئۆکرانیا.
وهزیری دهرهوهی بهریتانیا دهڵێت ئهگهر بهرهوپێشچوونی دیپلۆماتی نهیهته ئاراوه ئهوا بهرهنجامی خراپ دهکهونهوه و دهشڵێت ههوڵی زیاتریش دهدرێن تا ههردوو وهزیری دهرهوهی ڕوسیا و ئۆکرانیا پێکهوه کۆببنهوه.
ولیام ههیگ دهڵێت پێویسته روسیا ئهوه لهبهرچاوبگرێت که دهستێوهردانی درێژخایهنی وهک ئهوهی له ئۆکرانیا و گورجستان و ماڵدۆڤیا دهیکات پهیوهندیهکانی لهگهڵ یهکێتی ئهوروپادا دهگۆڕێت .
ئهمڕۆ چوارشهممه له زاری ڤلادیمێر پوتن، سهرۆکی ڕوسیاوه گوتراوه پشێوی سیاسی ناوێت له نێوان ڕوسیا و ئۆکرانیادا که ببێته مایهی گۆڕانکاری له پهیوهندیه ئابووریهکانی نێوانیاندا.
سێرگیێ لاڤرۆڤ وهزیری دهرهوهی ڕوسیا دهڵێت ڕۆژئاوا نمونهیهکی خراپ دهدات له ڕێی پشتیوانکردنی خۆپیشاندهرانی ئۆکرانیاییهوه که مۆسکۆ ڕهوشی نوێی ئۆکرانیا به کودهتایهکی نا دهستوری ناودێر دهکات.
لاڤرۆڤ ئهم لێدوانهی له مهدرید داوه هاوشان لهگهڵ خۆسێ مانوێل وهزیری دهرهوهی ئیسپانیا.
وههاش چاوهڕوان دهکرێت ئهمڕۆ وهزیری دهرهوهی ڕوسیا له پاریس لهگهڵ جان کیری وهزیری دهرهوهی وڵاته یهکگرتووهکانی ئهمریکادا کۆببێتهوه.
ههردوو وهزیری دهرهوه بهشداری له کۆنفرانسێکی تایبهتدا دهکهن لهسهر لوبنان.
ڕێبهرانی ڕۆژئاوا داوای هێورکردنهوهی ئهو پشێوی و نائارامیانه دهکهن که له ئاکامی چوونه ناوهوهی هێزه سهربازیهکانی ڕوسیا هاتۆته ئاراوه بۆ نیمچه دوڕگهی کریمه ی ئۆکرانیا.
ڕۆژئاوا دهڵێت دهشێت ئهو قهیرانه چارهسهر بکرێت ئهگهر بێتوو ڕووسیا هێزهکانی خۆی بگێڕێتهوه بۆ بنکهکانی خۆیان و ڕێگهش بدات به چاودێریی نێونهتهوهیی.
بهڵام لاڤرۆڤ ئهمڕۆ چوارشهممه گوتوویهتی مۆسکۆ ناتوانێت فرمان بدات به هێزه چهکدارهکانی سهر به ڕوسیا له کریمه تا بگهڕینهوه بۆ بنکهکانی خۆیان. وهزیری دهرهوهی ڕوسیا ئهو هێزانهی به هێزی بهرگری له خۆکردن ناودێر کردووه و دهشڵێت سهربازهکانی هێزی دهریایی وڵاتهکهی له دهریای ڕهش له شوێنی ئاسایی خۆیاندان.
لاڤرۆڤ دهڵێت ڕێگهدان به چاودێریی نێونهتهوهیی له کریمه بڕیارێک نییه ڕووسیا بیدات، بهڵکو بڕیارێکه دهسهڵاتدارانی ئۆکرانیا و نیمچه دوڕگهی کریمه دهیدهن.
هاوپهیمانی ناتۆ دهڵێت بوونی هێزه سهربازیهکانی ڕوسیا له ئۆکرانیا کاریگهریهکی ڕژدی دهبێت بهسهر ئاسایش و سهقامگیری ناوچهکهوه.
هاوپهیمانێتی ناتۆ و ڕوسیا ڕێکهوتوون تا ئهمڕۆ چوارشهممه له برۆکسل کۆ ببنهوه بۆ وتووێژ کردن لهسهر قهیرانی ئۆکرانیا که ئهمهش یهکهمین کۆبوونهوهی ئاشکرایانه لهوهتای قهیرانی کریمه دهستی پێکردووه.
ولیام ههیگ، وهزیری دهرهوهی بهریتانیا دهڵێت وڵاتهکهی و ئهمریکاش ههموو ڕێگهیهکی دیپلۆماتی دهگرنه بهر تا کاربهدهستانی ڕوسیا و ئۆکرانیا بگهیهنن به یهک.
ڕوسیا بهشداری لهو کۆبوونهوهی ئهمڕۆی پاریسدا نهکردووه که له نێوان وهزیرانی دهرهوهی بهریتانیا و ئهمریکا و ئۆکرانیا کرا . ئهم وڵاتانه به دهستهی ڕێکهوتنی بودابست ناسراون.
به پێی پهیماننامهی بۆدابست که له سهرهتای ساڵانی نهوهتهکان مۆرکراوه، ئهمریکا و بهریتانیا و ڕوسیا ڕێکهوتوون لهسهر پاراستنی سهروهری ئۆکرانیا.
وهزیری دهرهوهی بهریتانیا دهڵێت ئهگهر بهرهوپێشچوونی دیپلۆماتی نهیهته ئاراوه ئهوا بهرهنجامی خراپ دهکهونهوه و دهشڵێت ههوڵی زیاتریش دهدرێن تا ههردوو وهزیری دهرهوهی ڕوسیا و ئۆکرانیا پێکهوه کۆببنهوه.
ولیام ههیگ دهڵێت پێویسته روسیا ئهوه لهبهرچاوبگرێت که دهستێوهردانی درێژخایهنی وهک ئهوهی له ئۆکرانیا و گورجستان و ماڵدۆڤیا دهیکات پهیوهندیهکانی لهگهڵ یهکێتی ئهوروپادا دهگۆڕێت .
ئهمڕۆ چوارشهممه له زاری ڤلادیمێر پوتن، سهرۆکی ڕوسیاوه گوتراوه پشێوی سیاسی ناوێت له نێوان ڕوسیا و ئۆکرانیادا که ببێته مایهی گۆڕانکاری له پهیوهندیه ئابووریهکانی نێوانیاندا.
سێرگیێ لاڤرۆڤ وهزیری دهرهوهی ڕوسیا دهڵێت ڕۆژئاوا نمونهیهکی خراپ دهدات له ڕێی پشتیوانکردنی خۆپیشاندهرانی ئۆکرانیاییهوه که مۆسکۆ ڕهوشی نوێی ئۆکرانیا به کودهتایهکی نا دهستوری ناودێر دهکات.
لاڤرۆڤ ئهم لێدوانهی له مهدرید داوه هاوشان لهگهڵ خۆسێ مانوێل وهزیری دهرهوهی ئیسپانیا.
وههاش چاوهڕوان دهکرێت ئهمڕۆ وهزیری دهرهوهی ڕوسیا له پاریس لهگهڵ جان کیری وهزیری دهرهوهی وڵاته یهکگرتووهکانی ئهمریکادا کۆببێتهوه.
ههردوو وهزیری دهرهوه بهشداری له کۆنفرانسێکی تایبهتدا دهکهن لهسهر لوبنان.
ڕێبهرانی ڕۆژئاوا داوای هێورکردنهوهی ئهو پشێوی و نائارامیانه دهکهن که له ئاکامی چوونه ناوهوهی هێزه سهربازیهکانی ڕوسیا هاتۆته ئاراوه بۆ نیمچه دوڕگهی کریمه ی ئۆکرانیا.
ڕۆژئاوا دهڵێت دهشێت ئهو قهیرانه چارهسهر بکرێت ئهگهر بێتوو ڕووسیا هێزهکانی خۆی بگێڕێتهوه بۆ بنکهکانی خۆیان و ڕێگهش بدات به چاودێریی نێونهتهوهیی.
بهڵام لاڤرۆڤ ئهمڕۆ چوارشهممه گوتوویهتی مۆسکۆ ناتوانێت فرمان بدات به هێزه چهکدارهکانی سهر به ڕوسیا له کریمه تا بگهڕینهوه بۆ بنکهکانی خۆیان. وهزیری دهرهوهی ڕوسیا ئهو هێزانهی به هێزی بهرگری له خۆکردن ناودێر کردووه و دهشڵێت سهربازهکانی هێزی دهریایی وڵاتهکهی له دهریای ڕهش له شوێنی ئاسایی خۆیاندان.
لاڤرۆڤ دهڵێت ڕێگهدان به چاودێریی نێونهتهوهیی له کریمه بڕیارێک نییه ڕووسیا بیدات، بهڵکو بڕیارێکه دهسهڵاتدارانی ئۆکرانیا و نیمچه دوڕگهی کریمه دهیدهن.
هاوپهیمانی ناتۆ دهڵێت بوونی هێزه سهربازیهکانی ڕوسیا له ئۆکرانیا کاریگهریهکی ڕژدی دهبێت بهسهر ئاسایش و سهقامگیری ناوچهکهوه.
هاوپهیمانێتی ناتۆ و ڕوسیا ڕێکهوتوون تا ئهمڕۆ چوارشهممه له برۆکسل کۆ ببنهوه بۆ وتووێژ کردن لهسهر قهیرانی ئۆکرانیا که ئهمهش یهکهمین کۆبوونهوهی ئاشکرایانه لهوهتای قهیرانی کریمه دهستی پێکردووه.